Construction worker in hard hat with his back to the camera

Beth sy’n digwydd o dan yr het galed?

Mae’r diwydiant adeiladu, ers amser maith, wedi canolbwyntio ar ddiogelu lles corfforol ei weithwyr, a hynny am resymau amlwg. Gall safleoedd adeiladu fod yn lleoedd peryglus, ond er y gallai het galed a’r dillad diogelwch gynnig amddiffyniad rhag risgiau corfforol, beth sy’n cael ei wneud i helpu i gefnogi pobl yn y diwydiant adeiladu a allai fod yn cael trafferth â’u hiechyd meddwl?

 

Pwysigrwydd ymwybyddiaeth iechyd meddwl yn y diwydiant adeiladu

Mae’r ffigurau’n syfrdanol. Yn ôl Elusen y Diwydiant Adeiladu Lighthouse:

  • Bob un diwrnod gwaith, mae dau weithiwr adeiladu yn y DU yn lladd eu hunain
  • Mae straen, iselder a gorbryder yn cyfrif am 27% o’r holl salwch sy’n gysylltiedig â gwaith yn y diwydiant adeiladu

Mae gennym ni gyd iechyd meddwl. Dyna sut rydych chi’n teimlo ar ddiwrnod penodol – ond bydd rhywun ag iechyd meddwl gwael yn cael mwy o ddiwrnodau drwg na diwrnodau da. Mae problemau iechyd meddwl yn gyffredin – bydd tua un o bob pedwar o bobl yn profi rhyw fath o broblem iechyd meddwl bob blwyddyn. Mae iechyd meddwl gwael yn effeithio ar ein bywydau mewn sawl ffordd, gan gynnwys sut rydym yn delio â sefyllfaoedd gofidus a llawn straen, cynhyrchiant a’n gallu i wneud dewisiadau da.

Ystadegau iechyd meddwl y diwydiant adeiladu

Canfu astudiaeth a gynhaliwyd ar gyfer Wythnos Ymwybyddiaeth Iechyd Meddwl yn 2023 fod 73% o weithwyr adeiladu yn y DU yn dioddef â phroblemau iechyd meddwl, fel gorbryder ac iselder, o leiaf unwaith y mis. Dywedodd 92% o’r rhai a holwyd nad oeddent yn teimlo’n gyfforddus yn trafod eu hiechyd meddwl ag eraill.

Mae CITB wedi cynnal ymchwil i iechyd meddwl a lles. Canfu ei arolwg, er gwaethaf gwelliannau diweddar, fod cryn dipyn o ffordd i fynd eto. Mae hunanladdiad yn cymryd fwy o fywydau gweithwyr adeiladu na chwympiadau o uchder, ac mae llawer o bobl yn gweithio wrth gadw straen, gorbryder ac iselder yn gudd rhag eu cydweithwyr.

Datgelodd arolwg a gynhaliwyd yn 2022 gan Mates in Mind fod bron i draean y gweithwyr adeiladu a gymerodd ran yn dweud eu bod yn byw â lefelau uchel o orbryder bob dydd.

 

Heriau iechyd meddwl yn y diwydiant adeiladu

Pam mae gweithwyr adeiladu mewn perygl

Gall pobl sy’n gweithio ym maes adeiladu fod yn fwy agored i ddioddef o iechyd meddwl gwael oherwydd sawl ffactor sy’n cyfrannu at hyn.

Gall y gwaith achosi straen, â rheolwyr adeiladu yn arbennig yn gorfod bodloni terfynau amser tynn ar gyfer prosiectau. Gall yr oriau fod yn hir, ac i weithwyr safle sydd y tu allan ym mhob tywydd, gall fod yn feichus yn feddyliol yn ogystal ag yn gorfforol. Gall ansicrwydd swydd fod yn ffactor hefyd, â llawer o weithwyr ar gontractau tymor byr. Mewn diwydiannau lle mae dynion yn bennaf, fel adeiladu, gall yr amgylchedd gwaith arwain at ‘ddiwylliant o dawelwch’ a stigma ynghylch materion iechyd meddwl.

Materion iechyd meddwl cyffredin yn y diwydiant adeiladu

Yn ôl arolwg Mates in Mind y soniwyd amdano’n gynharach, dywedodd aelodau’r gweithlu adeiladu a oedd yn dioddef o iechyd meddwl gwael fod eu straen a’u gorbryder yn cael eu hachosi gan amrywiaeth o faterion, gan gynnwys llwythi gwaith dwys, problemau ariannol a chydbwysedd gwael rhwng bywyd a gwaith. Treuliodd llawer ohonynt amser yn gweithio oddi cartref a’u teuluoedd, a phrofasant feddyliau hunanladdol. Thema gyfarwydd sy’n codi o hyd mewn arolygon yw’r stigma sy’n ymwneud â materion iechyd meddwl yn y diwydiant adeiladu, yr anawsterau a wynebir wrth siarad am eu teimladau â chydweithwyr a’r diffyg cymorth gan gwmnïau adeiladu.

 

Sut mae’r diwydiant adeiladu yn cefnogi iechyd meddwl?

Mae gwella iechyd meddwl a chynyddu’r cymorth sydd ar gael yn uchel ar agenda’r diwydiant, sy’n dangos gwir awydd am newid. Mae yna lawer o brosiectau a mentrau sy’n codi ymwybyddiaeth o faterion iechyd meddwl ac yn cefnogi’r rhai mewn angen.

Three male construction workers smiling

Hyfforddiant ac Addysg

Rhaglen Tegwch, Cynhwysiant a Pharch

Mae’r Rhaglen Tegwch, Cynhwysiant a Pharch (FIR) yn fenter ar gyfer y diwydiant cyfan sy’n anelu at newid diwylliant adeiladu a gwneud gweithleoedd yn well i bawb. Mae’r rhaglen FIR yn darparu hyfforddiant, adnoddau a chanllawiau am ddim wedi’u cymeradwyo gan y diwydiant sy’n cefnogi busnesau i ddod yn fwy arloesol a chroesawgar drwy fynd i’r afael â heriau diwylliannol yn y gweithle. Mae hyn, yn ei dro, yn helpu i ddenu a chadw ystod ehangach, mwy amrywiol o weithwyr yn y diwydiant.

Cynllun “Dechrau’r Sgwrs”

Mae “Dechrau’r Sgwrs” yn ddull o annog pobl i siarad am eu hiechyd meddwl. Mae gan sefydliadau fel Mental Health First Aid (MFHA) England ddigon o awgrymiadau a syniadau i helpu pobl i feithrin y sgiliau a’r hyder i adnabod arwyddion a symptomau problemau iechyd meddwl cyffredin. Y targed yw cael sgyrsiau 10 munud ac arwain person sy’n cael trafferth â’i iechyd meddwl i ddod o hyd i’r cymorth sydd ei angen arnynt.

Meithrin Iechyd Meddwl

Mae Meithrin Iechyd Meddwl (BMH) yn fframwaith hyblyg a chyson i alluogi pob rhan o’r sector adeiladu i gael mynediad at gymorth iechyd meddwl. Mae’r fframwaith yn darparu ymwybyddiaeth a hyfforddiant ac yn rhoi strwythur a systemau ar waith i gefnogi pobl sy’n gweithio yn y diwydiant adeiladu ac o’i amgylch. Fe’i crëwyd â chyfraniadau gan gleientiaid, contractwyr, is-gontractwyr arbenigol, dylunwyr, cymdeithasau masnach, undebau llafur, rheoleiddwyr a chyrff hyfforddi.

 

Adnoddau a Chefnogaeth

Llinell gymorth y Diwydiant Adeiladu

Mae llinell gymorth y Diwydiant Adeiladu a’r ap cyfatebol yn darparu cymorth cyfrinachol 24/7 o ben y ffôn neu ar ffurf neges destun am ddim i weithwyr adeiladu a’u teuluoedd, gan gynnig cymorth a chyngor ar gyfer lles emosiynol, corfforol ac ariannol.

Swyddogion Cymorth Cyntaf Iechyd Meddwl

Mae Mental Health First Aid England yn cynnal cyrsiau i bobl ddod yn Swyddogion Cymorth Cyntaf Iechyd Meddwl. Mae’r cymhwyster MHFAider® yn rhoi’r wybodaeth a’r sgiliau i unigolion sylwi ar arwyddion o iechyd meddwl gwael, bod yn hyderus wrth ddechrau sgyrsiau a chyfeirio person at y cymorth priodol.

Clybiau Lighthouse

Mae Clybiau Lighthouse yn glybiau rhanbarthol sy’n cefnogi teuluoedd sy’n rhan o’r diwydiant adeiladu sydd mewn angen. Mae dros 20 o gwmpas y DU. Cânt eu cefnogi gan Elusen y Diwydiant Adeiladu Lighthouse, yr unig elusen sy’n ymroddedig i ddarparu cymorth emosiynol, corfforol ac ariannol i weithwyr adeiladu a’u teuluoedd.

Partneriaeth Jewson â SIX Mental Health Solutions

Mae’r cwmni masnachwyr adeiladu Jewson wedi’i bartneru â SIX Mental Health Solutions (SIX MHS), gan ddarparu ystod o wasanaethau i weithwyr sydd wedi’u cynllunio i wella eu lles a meithrin iechyd meddwl da. Sefydlwyd SIX MHS gan gyn-bêl-droediwr Arsenal a Lloegr, Tony Adams. Mae gwasanaethau SIX MHS yn cynnwys mynediad i rwydwaith cenedlaethol o gwnselwyr, cyfres o seminarau addysgol, triniaeth breswyl i’r rhai sy’n dioddef o anhwylderau caethiwus a llinell gymorth gyfrinachol sydd ar gael 24/7.

 

Ymgyrchoedd a Mentrau

#MakeItVisible

Mae #MakeItVisible yn fenter ar draws y diwydiant sy’n ceisio uno’r prosiectau lles a llesiant sy’n digwydd o fewn adeiladu a’u gwneud yn un mudiad adnabyddadwy – i’w gwneud yn weladwy. Ymunodd #MakeItVisible â CITB i gefnogi gwiriad lles mwyaf y byd o fewn y diwydiant adeiladu.

Mates in Mind

Mae Mind yn ceisio hybu lles meddyliol da wrth annog gweithwyr i godi llais os ydynt yn cael problemau. Â chefnogaeth y Grŵp Arwain Iechyd mewn Adeiladu a’r Cyngor Diogelwch Prydeinig, mae’r ymgyrch yn cynnig rhaglenni hyfforddi a deunyddiau hyrwyddo.

Cymerwch ran

Mae llawer o ffyrdd y gall pobl yn y diwydiant adeiladu gymryd mwy o ran wrth helpu i gefnogi eu cydweithwyr sy’n profi problemau iechyd meddwl.

  • Rhwydwaith
  • Cyrchu’r adnoddau yn y Rhaglen Tegwch, Cynhwysiant a Pharch
  • Ffoniwch Linell Gymorth Diwydiant Adeiladu 24/7 y Samariaid ar 0345 605 1956 os ydych chi neu rywun rydych yn ei adnabod angen cymorth