Cnaliadwyedd mewn Adeiladu: Arddangosfa Prosiect

Fel rhan o’n cyfres sy’n dathlu gyrfaoedd adeiladu cynaliadwy, rydym yn edrych ar rai o’r prosiectau sy’n ymwybodol o’r amgylchedd y mae ein Llysgenhadon STEM Am Adeiladu wedi gweithio arnynt.

HIPER® Pile Keltbray

Mae Asha Panchal yn Rheolwr Technegol yn y cwmni peirianneg sifil Keltbray, a hefyd yn Llysgennad STEM ar gyfer Am Adeiladu. Ers iddi ymuno â’r cwmni yn 2020 mae hi wedi bod yn ymwneud â datblygu technoleg seilbyst carbon isel arloesol ar gyfer Keltbray, sydd wedi’i defnyddio fel rhan o brosiect seilwaith HS2. Yma mae hi’n esbonio mwy am yr hyn y mae’n ei wneud a pham ei fod yn bwysig ar gyfer gwella cynaliadwyedd mewn adeiladu.

Beth yw'r HIPER® Pile?

Yn syml, mae’r HIPER® Pile yn ffordd garbon isel o osod sylfeini trwy ddefnyddio seilbyst, ond mae hefyd yn cyfrannu at leihau allyriadau ymgorfforedig a gweithredol yr adeilad y mae’n helpu i’w adeiladu. Mae dulliau traddodiadol o osod seilbyst concrit yn wastraffus yn amgylcheddol, ac mae’r HIPER® Pile yn helpu i gywiro hyn. Mae wedi cael ei ddefnyddio am y tro cyntaf ar safle byw wrth adeiladu swyddfeydd yn Llundain ar gyfer staff Mace Dragados sy’n gweithio ar adeiladu terfynfa HS2 newydd yn Euston.

Mae HIPER® Pile yn acronym

Esbonia Asha ymhellach.

H = Hollow (Gwag)

Asha: “Trwy gyflwyno gwagle trwy ganol y seilbyst gallwn arbed hyd at 70% o gyfaint y concrit a ddefnyddir fel arfer.” 

I = Impression (Argraffiad)

Asha: “Trwy ffurfio argraffiadau bach wedi'u lleoli'n ofalus ar hyd y seilbyst gallwn gynyddu'r cynhwysedd ffrithiant, sy'n golygu y gallwn wedyn fyrhau'r seilbyst, gan arbed cyfaint y deunydd eto.”

P = Precast (Wedi’i greu oddi ar y safle)

Asha: “Drwy symud tuag at weithgynhyrchu oddi ar y safle gallwn reoli’r ansawdd yn well, lleihau’r risg o ddiffyg cydymffurfio, gwarantu cyflenwad, a lleihau toriadau seilbyst gan grefftau dilynol, sydd oll yn helpu i wella Ansawdd, Iechyd a Diogelwch ac Amserlennu ar y safle.”

E = Energy (Egni)

Asha: “Gallwn droi'r seilbyst yn gyfnewidwyr gwres a thapio i mewn i ynni ffynhonnell ddaear ar effeithlonrwydd llawer uwch na thyllau turio dwfn. Gellir gosod yr offer hefyd heb risg o ddifrod ac mae'n cynyddu atyniad ynni adnewyddadwy o'r ddaear, gan helpu cleientiaid i leihau eu hôl troed carbon gweithredol.”

R = Reusable (Ailddefnyddiadwy)

Asha: “Yn wahanol i sylfeini dwfn arferol na ellir eu harchwilio na'u gwirio ar ddiwedd oes dylunio'r adeilad, mae'r gwagle trwy'r HIPER® Pile yn caniatáu archwiliad o'r fath. Mae hyn yn annog ailddefnyddio'r sylfaen. Mae hyn yn golygu, am y tro cyntaf wrth ddefnyddio seilbyst, y gallwn fod yn rhan o’r economi gylchol.”

Sut bydd hyn yn dylanwadu ar adeiladu gwyrdd?

Y budd mawr yw y gallai hyd at 80% o anghenion gwresogi a dŵr poeth adeiladu chwe llawr Euston gael eu darparu gan ddefnyddio technoleg geothermol, a fyddai’n pweru pwmp gwres o’r ddaear. Er mai dim ond dros dro yw’r adeilad ei hun, gallai gael ei ddefnyddio am 10 mlynedd ac ar ddiwedd ei oes, bydd pa bynnag strwythur a gaiff ei roi yn ei le yn elwa ar y pwmp gwres o’r ddaear sy’n lleihau allyriadau gweithredol yn sylweddol.

Buddion Allweddol HIPER® Pile

Colwick Fish Pass  

Mae Emma Faulkner yn Asesydd Cynaliadwyedd a Rheolydd BIM yn Jackson Civil Engineering. Mae hi hefyd yn Llysgennad STEM Am Adeilad. Y prosiect adeiladu cynaliadwy y mae hi am dynnu sylw ato yw ysgol bysgod ar Afon Trent ger Nottingham. Roedd cwmni Emma yn ymwneud yn helaeth â’r prosiect, a gynhaliwyd ar ran Asiantaeth yr Amgylchedd.

Agorwyd Holme Sluices ym Mharc Gwledig Colwick yn y 1950au, ac mae’n gweithredu fel rhwystr llifogydd i ddinas Nottingham. Fodd bynnag, mae hefyd yn cau 60km o Afon Trent i bysgod mudol. Mae Ysgol Bysgod Colwick yn cynnwys cyfres o slotiau cul a siambrau esgynnol sy’n caniatáu i bysgod mudol basio trwodd, fel eogiaid, llysywod pendoll a llysywod Ewropeaidd sydd mewn perygl difrifol.

Emma: “Dyma’r ysgol bysgod fwyaf yn y DU gan ei bod ychydig dros 200 metr o hyd. Roedd y prosiect yn cynnwys clirio’r ardal, ac yna seilbostio a chloddio’r ysgol bysgod 200m o hyd a gosod yr offer angenrheidiol i’w weithredu. Mae’r giât ei hun yn 2m o uchder ac yn pwyso mwy na phedair tunnell, ac fe’i hadeiladwyd oddi ar y safle. Fe’i codwyd i’w le mewn un darn gan ddefnyddio craen 40 tunnell. Unwaith y bydd yr ysgol bysgod yn weithredol, bydd yn gwbl awtomataidd.”

Sut mae'r agwedd at gynaliadwyedd mewn adeiladu wedi newid?

Emma: “Rwy’n meddwl bod y diwydiant wedi sylweddoli nad dim ond y prosiectau yr ydym yn eu hadeiladu sydd angen eu newid, rhaid newid y deunyddiau, yr offer a sut yr ydym yn eu prynu hefyd. Rwy’n meddwl mai’r ffordd yr ydym yn pweru ein hoffer a’n cyfansoddion safle fydd un o’r meysydd mwyaf y gwelwn dueddiadau ac arloeson newydd. Rwy’n gwybod fy mod eisoes yn gweld mwy o safleoedd sy’n defnyddio offer trydanol a phŵer solar a hydrogen ac rwy’n edrych ymlaen at weld sut y bydd hyn yn esblygu wrth symud ymlaen.”

Cynllun Amddiffyn rhag Llifogydd Cwm Garnock Uchaf

Mae Matthew McAdam yn Asiant Safle ar gyfer y cwmni adeiladu a pheirianneg sifil McLaughlin & Harvey, ac yn Llysgennad STEM Am Adeiladu. Mae wedi gweithio ar brosiectau ffyrdd, pontydd, porthladdoedd a harbwr. Y prosiect mwyaf cynaliadwy y mae wedi bod yn rhan ohono yw cynllun amddiffyn rhag llifogydd ar gyfer Cyngor Gogledd Swydd Ayr.

Beth oedd pwrpas y cynllun hwn?

Matthew: “Roedd adeiladu’r gosodiad amddiffyn rhag llifogydd er mwyn lleihau’r perygl o lifogydd i gymunedau Cwm Garnock Uchaf yn yr Alban, a helpu i amddiffyn y cartrefi, y busnesau a’r gwasanaethau lleol mwyaf agored i niwed yn yr ardal leol.

Roedd y prosiect hwn yn cynnwys adeiladu argae arglawdd pridd tua 13km o uchder a 300m o hyd, a fydd yn cronni dŵr llifogydd o afon Garnock y tu ôl i argae a thir amaethyddol i’r gogledd-ddwyrain o dref Kilbirnie.”

Roedd gan y prosiect nifer fawr o welliannau amgylcheddol. Roedd y rhain yn cynnwys:

• Asesiad Rhywogaethau Goresgynnol
• Cynllun Rheoli Bioddiogelwch
• Rheoli rhywogaethau planhigion anfrodorol ymledol
• Tirlunio

Bu Matthew a’i dîm yn gweithio ochr yn ochr ag Asiantaeth Diogelu’r Amgylchedd yr Alban, tirfeddianwyr lleol, ffermwyr, ecolegwyr ac arbenigwyr i ddatblygu Cynllun Atal Llygredd. Roedd hyn yn cynnwys trin dŵr, gan osgoi unrhyw darfu ar gynefinoedd bywyd gwyllt adar, ystlumod, dyfrgwn a physgod.

Sut ydych chi'n meddwl bod agwedd y diwydiant at gynaliadwyedd mewn adeiladu wedi newid?

Matthew: “Mae cwmnïau’n edrych i fod yn fwy cynaliadwy’r dyddiau hyn, drwy ganolbwyntio ar y deunyddiau crai a’r cludiant y maent yn ei ddefnyddio. Ar brosiect Argae Garnock, er enghraifft, defnyddiwyd pridd o ffynonellau lleol yn lle concrit. Mae defnydd mawr yn y defnydd o ro wedi’u hailgylchu, ond gall hyn fod yn broblem i rai cwmnïau mewn prosiectau sydd angen profion arbenigol ar y gro.

Dod yn Llysgennad STEM a helpu i wneud gwahaniaeth ym maes adeiladu

Fel y dengys straeon Asha, Emma a Matthew, mae Llysgenhadon STEM Am Adeiladu yn gweithio ar brosiectau sy’n cael effaith ar gynaliadwyedd ym maes adeiladu. Os ydych chi’n angerddol dros adeiladu ac eisiau annog y genhedlaeth nesaf o newydd-ddyfodiaid i’r diwydiant, beth am ddod yn Llysgennad STEM Am Adeiladu eich hun?

Mae yna lawer o resymau pam ei fod yn beth gwych i’w wneud a gallai helpu eich gyrfa hefyd. Dysgwch fwy am sut i gofrestru fel Llysgennad STEM Am Adeiladu.